Visie op educatief partnerschap
Madeleen Ritsema, directeur van OBS IJplein, verwoordt haar visie op ouderbetrokkenheid als volgt:
“Investeren in de relatie tussen ouders en school kan veeleisend zijn, maar het levert zoveel op: van gezamenlijke kennis over de kinderen tot veel warmte en een hartelijke, open sfeer. Met andere woorden: je bent echt partners van elkaar.”
Partners van elkaar worden gebeurt echter niet zomaar. Op een school als OBS IJplein is er veel schaamte onder ouders: schaamte over hun leefsituatie, hun armoede, over de (school)zaken die ze niet begrijpen. Die schaamte kan alleen verminderen als er op school een informele sfeer ontstaat waardoor ouders letterlijk de drempel over durven om te spreken over wat hun bezig houdt. “Daar ben ik heel bewust mee bezig. Ik benadruk dat er altijd tijd is om te praten; het maakt me niet uit wanneer. Ik heb overal tijd voor, en als ik geen tijd heb, dan maak ik tijd! Ik heb liever dat ouders bij wijze van spreken 10 keer teveel naar binnen lopen dan 1 keer niet”, aldus Madeleen. Daarnaast benadrukt ze het belang van een duidelijke rolverdeling tussen ouders en de school: “De ouders zijn experts over hun eigen kind en als onderwijsprofessionals ‘lenen’ wij de kinderen voor 5 dagen per week.” Deze rolverdeling wordt altijd in de startgesprekken benoemd waardoor het meteen duidelijk wordt wie waarvoor verantwoordelijk is. Op die manier bouwt de school samen aan de ideale pedagogische én educatieve omgeving voor de leerlingen.
Deskundige professionals
Hoe zorgt OBS IJplein ervoor dat deze visie ook echt werkt? Dat begint volgens Madeleen bij alle leden van het team: “Als dit idee niet breed gedragen wordt door het hele team, dan komt er in de praktijk weinig van terecht.” Van nieuwe leerkrachten wordt daarom ten eerste verwacht dat zij (enige) ervaring hebben in het omgaan met anderstalige ouders en ook affiniteit met deze doelgroep hebben. De school vindt het daarnaast ook van belang dat iedere leerkracht, ook degenen die al veel ervaring hebben en al jaren voor de klas staan, weet hoe zij/hij het omgaan met ouders aanpakken. IJplein schoolt de leerkrachten daarom zelf en stelt daarbij de vraag centraal hoe leerkrachten op een open, gelijkwaardige manier kunnen communiceren met ouders. Ook wordt aandacht besteed aan het bespreken van moeilijke onderwerpen zoals huiselijk geweld en leren de leerkrachten communicatietechnieken.
Kennis en vaardigheden van ouders versterken
Niet alleen de leerkrachten worden bijgestaan in het vormgeven van het educatief partnerschap, ook de ouders worden hierin ondersteund. Dat gebeurt bijvoorbeeld in het kader van de pauzecarrousel, een bijzondere activiteit op OBS IJplein. Tijdens een dergelijke pauze kunnen leerlingen speciale activiteiten volgen die worden gegeven door vakdocenten (bijvoorbeeld leren programmeren) of vrij spelen waarbij ze door ouders worden begeleid. De ouders volgen hiervoor een training waarin bijvoorbeeld aan de orde hoe ze met conflicten tussen kinderen tijdens het spelen kunnen omgaan. Daarnaast is er een taalcursus voor ouders waarin bijvoorbeeld manieren van aanspreken in verschillende culturen aan de orde komen. Zo leren ouders dat het aanspreken met een gebiedende wijs in het Nederlands heel anders kan overkomen dan in een andere taal.
Educatief thuismilieu
Het benoemen van de verschillende rollen die ouders en school hebben, klinkt ook door in het creëren van het educatieve thuismilieu. De kern is dat de school stimuleert dat ouders hun kinderen op een speelse manier kennis laten maken met taal en rekenen thuis. “Pushen is daarbij uit den boze: het moet geen strijd worden om thuis te lezen of rekenen. Integendeel: het moet juist leuk zijn om thuis een boek te pakken of bijvoorbeeld op rekentuin.nl te oefenen,” aldus Madeleen. Deze wijze van thuis kinderen begeleiden wordt expliciet met ouders besproken tijdens startgesprekken en ook daarna tijdens andere ouderbijeenkomsten. Zo krijgen ouders tips tijdens ouderavonden hoe ze interactief kunnen voorlezen en zo het leesplezier kunnen bevorderen. Dat kan overigens prima in de moedertaal van de ouders: lezen is net zo leuk in het Arabisch als in het Nederlands!
