Literatuur
icoon instrumenten

Het vermogen van ouders om adequaat te reageren op hun kinderen

Hoe komt het dat ouders uit etnische minderheden een lager niveau van sensitiviteit hebben ten aanzien van hun kind dan ouders uit de etnische meerderheid? De oorzaak van dit verschil blijken niet de culturele factoren, maar de sociaaleconomische omstandigheden te zijn.

Inhoud

Sensitiviteit

Geïnspireerd door de hechtingstheorie hebben wetenschappers een definitie ontwikkeld van ouderlijke sensitiviteit. Het gaat om het vermogen van de ouder om signalen van het kind op te vangen, te interpreteren en om onmiddellijk en adequaat te reageren. Er is een causaal verband tussen sensitieve ouders en een positieve ontwikkeling van het kind, inclusief veilige hechting. De auteurs hebben de resultaten van onderzoeksliteratuur betreffende sensitiviteit bij ouders afkomstig uit etnische minderheden systematisch beoordeeld. Daarbij keken zij onder meer naar de invloed van culturele factoren, sociaaleconomische factoren en factoren van stress in het gezin veroorzaakt door sociaaleconomische factoren, mogelijk aangevuld met acculturatie, taalproblemen en discriminatie.

Stress als voorspellende factor

Uit de Amerikaanse onderzoeken blijkt dat stress in het gezin, voornamelijk veroorzaakt door sociaaleconomische status (SES) een sterkere voorspeller is van de mate van sensitiviteit dan etniciteit of minderheidsstatus. Uit de Nederlandse onderzoeken blijkt dat sensitiviteit ten opzichten van jonge kinderen gerelateerd is aan positieve ontwikkeling van kinderen op cognitief- en sociaal-emotioneel gebied. Dit geldt in gelijke mate voor etnische minderheden (Turkse en Surinaamse gezinnen) als voor autochtone Nederlandse gezinnen. De Turkse en Surinaamse ouders laten een lager niveau van sensitiviteit zien, maar na een correctie op SES factoren valt dit verschil zo goed als / of helemaal weg. Ook in Nederland blijkt sensitiviteit samen te hangen met sociaaleconomische achtergrond en daarmee samenhangende stressfactoren.

Aanbevelingen

Wees je er als leerkracht, oudercoördinator of intern begeleider van bewust dat de sociaaleconomische achtergrond van ouders van invloed is op hoe ze ogenschijnlijk omgaan met hun kinderen en reageren op hen. Ouders met een lagere sociaaleconomische achtergrond hebben veel zorgen / stress, en dat speelt een rol in hoeverre zij een veilige, positieve omgeving voor hun kinderen kunnen creëren. Het is belangrijk om te weten dat dit (on)vermogen van ouders om sensitief te reageren, niet in verband staat met hun culturele/etnische achtergrond.

Ga naar artikel