Literatuur
icoon instrumenten

Een nieuwe visie op integratie

Wat betekent een superdiverse samenleving voor het onderwijs? Dit boek plaatst het onderwijs aan tweede generatie kinderen in een Europees perspectief en laat zien hoe kenmerken van het onderwijssysteem, en niet zozeer kenmerken van ouders, van invloed zijn op de loopbaan van kinderen.

Inhoud

Grote steden in Nederland veranderen in rap tempo wat betreft de samenstelling van de bevolking. Sinds 2011 is Amsterdam bijvoorbeeld een zogenaamde majority-minority stad: minder dan 50% van de bevolking is van Nederlandse afkomst en wonen er 176 nationaliteiten in de stad. Het resultaat van deze toegenomen diversificatie wordt aangeduid met de term superdiversiteit en het is een gegeven dat de bevolkingsopbouw van steden als Amsterdam niet zomaar te veranderen zijn. Hoe zorgen we ervoor dat in deze nieuwe realiteit mensen van verschillende achtergrond samenleven en hoe zorgen we ervoor dat de tweede generatie zich niet verloren voelt? Cruciaal daarbij is de mate waarin de tweede generatie sociaaleconomisch en sociaal-cultureel emancipeert. Zo’n scenario is waarschijnlijker daar waar meer gelijke kansen voor migranten en hun kinderen bestaan.

Tweedegeneratiemigranten en het onderwijs

Dit boek richt zich, naast arbeidsmarkt en een meer algemene beschouwing op een superdiverse samenleving, ook nadrukkelijk op het onderwijs. De auteurs van dit boek beschrijven specifiek de situatie van tweedegeneratiemigranten en kijken naar de verschillen in integratie-uitkomsten tussen verschillende Europese landen. Er bestaan bijvoorbeeld grote verschillen tussen uitstroom naar het hoger onderwijs, dat wordt veroorzaakt door een verschil van inrichting van onderwijs in de verschillende Europese landen en maar in beperkte mate door de kenmerken van ouders. Dat is een belangrijk inzicht in het huidige integratiedebat: daar ligt de nadruk vooral op de kenmerken van eerste generatie ouders en wat die kenmerken betekenen voor het schoolsucces van hun kinderen. M.a.w.: aan de ouders kan beperkt worden ‘gesleuteld’.

Aanbevelingen

1. Het is goed om te beseffen dat eerste generatie ouders soms beperkt ingezet kunnen worden bij de ondersteuning van hun kinderen op bijvoorbeeld het gebied van leesontwikkeling van kinderen of ondersteuning bij het maken van huiswerk. Ze zijn zelf het Nederlands nog niet voldoende machtig om de veelal geschreven vorm van ons onderwijssysteem te kunnen volgen. Zoek daarom vooral naar strategieën die ouders wél kunnen inzetten: ouders kunnen hun kinderen namelijk prima steunen met mondelinge interactie in hun eigen taal. Dat is net zo belangrijk voor de taal- en leerontwikkeling.

2. Ook is het belangrijk dat (juist) eerste generatie ouders veel en duidelijke informatie krijgen over het (gecompliceerde) Nederlandse onderwijssysteem met alleen al in het middelbare onderwijs 6 verschillende richtingen die lang niet altijd op iedere middelbare school vertegenwoordigd zijn. Tot slot is het opbouwen van een goed contact met eerste generatie ouders van enorm belang om voortijdig schoolverlaten te voorkomen.

Ga naar artikel