Elke grote stad wordt gekenmerkt door een grote sociale, culturele en taalkundige verscheidenheid. Scholen in grote steden hebben daarom een hoge concentratie migranten, anderstaligen en leerlingen met andere culturen, normen en waarden dan die in het dominante model. Hierbij dringt zich de vraag op welke competenties een leraar moet hebben om succesvol op scholen in een grootstedelijk gebied les te kunnen geven.
Complexe onderwijssituatie en multilinguale context
Dit artikel concentreert zich op de situatie in Brussel (het Brussels Hoofdstedelijk Gewest), een stad met een complexe onderwijssituatie en een multilinguale context waar bij 64% van de leerlingen (alle onderwijsniveaus) de thuistaal verschilt van de onderwijstaal (Nederlands of Frans). Bij deze gegevens valt het extra op dat de achtergrond van de gemiddelde leraar die van de blanke middenklasse is. Dat kan gevolgen hebben voor het onderwijs: de leefwereld van de leerlingen kan vaak minder goed ingeschat of begrepen worden omdat leerkrachten niet vertrouwd zijn met de Brusselse situatie. De cultuurgebonden visie op opvoeding en onderwijs van leraren kan dan ook sterk verschillen met deze van de ouders. Ouders van allochtone afkomst hebben soms andere verwachtingen ten aanzien van de school.
Kwaliteiten van de leerkracht
Welke kwaliteiten heeft een leraar nodig om goed te functioneren op een school in een grootstedelijke context? Onderzoek geeft hier verschillende suggesties voor. Allereerst zullen leraren voorbereid moeten worden op de culturele diversiteit in de samenleving die ook in hun klas te vinden zal zijn. Daarnaast zijn kennis over de leerlingen en andere culturen, diversiteit positief waarderen, zich verplaatsen in leerlingen van verschillende afkomst en aansluiting zoeken bij hun belevingswereld noodzakelijke kwaliteiten. Sommige onderzoekers achten het ervaren van andere culturen noodzakelijk (bijvoorbeeld via activiteiten in de wijk of op school, tutoringsprojecten aan huis) en aansluitend de mogelijkheid om als leraar zelfonderzoek te doen naar hun eigen ideeën over diversiteit.
