Praktijkvoorbeelden
icoon instrumenten

Ouderkamers in Tilburg-Noord

Een Ouderkamer is een Tilburgse voorziening voor ouders met schoolgaande kinderen. Voor het primair onderwijs is de ouderkamer ‘een school in een school’ en voor het voortgezet onderwijs een gezamenlijke plek in de wijk, waar ouders elkaar ontmoeten, hun eigen talenten ontwikkelen en leren hun kinderen te ondersteunen bij hun ontwikkeling.

Beschrijving

De Ouderkamer is een initiatief van de toenmalige Brede School Tilburg-Noord. Het is een succesvolle voorziening die startte op één basisschool en inmiddels op verschillende Tilburgse basisscholen te vinden is. Sinds 2019 is er ook een ouderkamer voor ouders van leerlingen die in het voortgezet onderwijs zitten. Voor hen is in samenwerking met 2College Cobbenhagenmavo in Tilburg-Noord de Ouderkamer VO opgericht. 

Visie op educatief partnerschap

Een Ouderkamer wil laagdrempelig zijn en aansluiten op de vragen en behoeften van ouders. Professionals onderhouden onderling en met de ouders korte lijntjes; zo signaleren zij wat er speelt en aan welk aanbod behoefte is. 

''We zijn begonnen met een cursus over budgetteren en hoe ouders om konden gaan met geld. Tijdens deze cursus merkten we dat veel ouders niet konden rekenen, dan wordt het ook wel erg moeilijk om je financiën op orde te hebben. Toen zijn we ook begonnen met een rekencursus.' 

De school en de Ouderkamer zijn niet los van elkaar te zien. De initiatieven van de Ouderkamers ondersteunen de binding en betrokkenheid van de ouders met de school.

Deskundige professionals 

Er is een vaste coördinator voor iedere Ouderkamer. De coördinator is een vast gezicht voor de ouders en heeft de tijd en ruimte om een band met de ouders op te bouwen. Dit ondersteunt de laagdrempeligheid en veiligheid die ouders ervaren. Naast de coördinator is er een vast team van professionals, waaronder de combinatiefunctionarissen en gastdocenten.

De coördinatoren en ouders werken samen. Ouders worden serieus genomen en de Ouderkamers willen iedere ouder bereiken. Ouders die beter Nederlands spreken en goed hun weg kennen nodigen nieuwe en minder taalvaardige ouders uit en helpen hen op weg en tijdens activiteiten. De Ouderkamers zijn daardoor een gemakkelijke vindplaats voor ouders en kennen een hoge opkomst. 

Naast de school en de ouders zijn ook gelieerde organisaties en wijkprofessionals betrokken bij de Ouderkamers. De Ouderkamers hebben een open blik naar buiten en zijn onderdeel van een netwerk. Alle ouders en kinderen worden zo op maat gestimuleerd.  

'Dat is het mooie: de ouders die veel bij ons komen zie je echt groeien, in hun vaardigheden en op persoonlijk gebied. Hun netwerk wordt groter en hun zelfvertrouwen groeit.'

Ouderkamers in het primair onderwijs 

De school en de Ouderkamer slaan de handen ineen om van het programma een succes te maken. Leerkrachten en professionals geven voorlichtingen in de Ouderkamers en zijn betrokken bij het ontwikkelen van het activiteitenaanbod. Op deze manier wordt aangesloten bij de wens van ouders en wordt de kennis van de school benut. 

De Ouderkamers zijn geïnitieerd vanuit het onderwijsachterstandenbeleid. Het programma van de Ouderkamers is vol en bestaat uit veel verschillende soorten activiteiten. Er is onder andere aandacht voor taalondersteuning, voor- en vroegschoolse educatie, opvoedvragen, gezondheid, mediawijsheid en spelen met kinderen. Er zijn activiteiten voor ouders, voor ouders en kind samen en informatiebijeenkomsten voor ouders over wat er op school gebeurt. 

Voorbeelden van activiteiten zijn: 
•    Training ‘hoe help ik mijn kind op school?’
•    Naailes
•    Breiworkshop
•    Cursus Alfabetiseren
•    Speel-o-theek
•    Spelen samen met je kind
•    Koffieochtend/themabijeenkomst
•    Inloopspreekuur / maatschappelijk spreekuur
•    Aerobics voor ouders
•    Nederlandse taalles
•    Damclub (Dammen voor ouder samen met kind)
•    Kookworkshops
•    Computerworkshops
•    Rekenlessen

Voortgezet onderwijs 

In het VO staan ouders doorgaans op meer afstand van de school dan in het primair onderwijs. Vanuit de Ouderkamers PO en de ouders was er een grote behoefte aan een vervolg in het VO. De Ouderkamer VO in Tilburg-Noord organiseert goed bezochte themabijeenkomsten voor ouders met kinderen in de leeftijd van 12 tot 18 jaar in de Bibliotheek op het Wagnerplein. Maar ook is er aandacht voor de sociale component in de vorm van ‘gezellig samenzijn’-bijeenkomsten. Onder het genot van een kopje koffie/thee en wat lekkers wordt er gesproken over zaken die de ouders bezighouden. De Ouderkamer VO wordt niet op school maar in de wijk georganiseerd, omdat in dit geval 2College Cobbenhagenmavo niet in de wijk ligt, wat een drempel kan zijn om er een bezoek te brengen. Daarnaast is het een voorziening voor alle ouders van verschillende VO-scholen, waardoor een centrale plek in de wijk meer uitnodigend is voor iedereen. 

Pedagogisch school-buurtmedewerker 

De coördinator van de Ouderkamer VO is in dienst van 2College Cobbenhagenmavo met als functie ‘pedagogisch school-buurtmedewerker’. De coördinator is een schakel tussen thuis, school en de wijk; om scholieren en ouders extra te ondersteunen. Vanuit preventie worden de gezinnen ook thuis bezocht om samen het gesprek aan te gaan over wat er op school gebeurt, ook als er opvallendheden zijn rondom het gedrag van leerlingen, zoals te-laat-komen, spullen vergeten of spijbelen. Door ouders te informeren en er samen mee op te trekken, worden ouders medeverantwoordelijk gemaakt en krijgen ze een rol in het bijsturen van hun kind. Het unieke hieraan is dat deze coördinator van de Ouderkamer VO dus midden in het VO staat. Ze is niet van een “zorg”instantie, welke laatste voor veel ouders vaak een drempel opwerpt.
Ouders, ook ouders in het voortgezet onderwijs, hebben een contactpersoon nodig. Iemand die ze vertrouwen en kennen. Een goede relatie met ouders zorgt ervoor dat er stappen gemaakt kunnen worden met het gezin en dat ouders naar deze persoon toe komen met hun eigen ideeën en initiatieven voor de wijk. 

'Een leerling loopt vast in het voortgezet onderwijs, school wil graag onderzoeken hoe dit komt. 
De moeder van de leerling wil in eerste instantie niet meewerken. Na een gesprek met de pedagogisch school-buurtmedewerker wil moeder graag dat er hulp wordt ingezet. ‘Als jij het goed vindt, vind ik het ook goed’. 

Uitgelicht

  • VVE-ambassadeurs: de Ouderkamers PO trainen VVE-ambassadeurs (Voor- Vroegschoolse Educatie). Ouders met verschillende culturele achtergronden, die verschillende talen spreken bezoeken gezinnen waar kinderen in aanmerking komen voor toeleiding naar Voor- en Vroegschoolse voorzieningen. De ambassadeurs leggen de ouders uit wat VVE is en waarom het waardevol is voor de kinderen. Ook de Ouderkamers worden gepromoot. Anderstalige ouders raken zo beter bekend met het aanbod en kunnen in hun eigen taal de voordelen van VVE en de Ouderkamers bespreken.
Tips voor de praktijk

•    Van de ouders, voor de ouders: 
De Ouderkamer moet een plek zijn van de ouders voor de ouders. De Ouderkamers zijn vanaf de start bottum-up georganiseerd. Luister naar ouders, betrek hen bij de organisatie van activiteiten en denk samen na over passend aanbod. Als een ouder naar je toe komt met ideeën of zorgen, geef hier dan vervolg aan en onderneem actie. Dit is vanaf het begin de aanpak in de Ouderkamers en dat werkt nog steeds. Ouders moeten gezien en serieus genomen worden.  
•    Organiseer toegankelijke en sociale activiteiten:
Samen koken, eten en vieren zijn toegankelijke activiteiten voor nieuwe ouders. Dit geldt ook voor creatieve activiteiten zoals breien, schilderen of naaien. Ouders doen hier graag aan mee, omdat het laagdrempelige activiteiten zijn waarbij hun talenten centraal staan. Tijdens deze activiteiten kun je direct een praatje maken. Het is de eerste stap: het verbinden van ouders aan elkaar en aan de Ouderkamer.