Literatuur
icoon instrumenten

Communiceren met ouders in het primair onderwijs

Op welke manier communiceren leraren met ouders? Deze studie laat zien dat het soort communicatie afhangt van het onderwerp. Bij het bespreken van moeilijke onderwerpen en het opbouwen van een vertrouwensband worden ouders actief bij het gesprek betrokken, terwijl dat bij het uitspreken van wederwijdse verwachtingen niet zo is.

Inhoud

Dit onderzoek beschrijft op welke manier leraren communiceren met ouders. Als leraren ouders voornamelijk informeren en of instructies geven, dan wordt dat als eenzijdige communicatie gezien. In tweezijdige communicatie is de leraar onbevangen, vraagt om input van de ouders en bespreekt ook de punten en zorgen die ouders inbrengen. De studie richt zich op de communicatie bij de volgende onderwerpen: het opbouwen van een vertrouwensrelatie met ouders, het ter sprake brengen van wederzijdse verwachtingen en verantwoordelijkheden, het ondersteunen van het leren thuis, het betrekken van de ouders in beslissingen over speciale zorg voor kinderen, en het bespreken van moeilijke onderwerpen / omgaan met conflicten. Hiervoor zijn 55 leraren van verschillende soorten scholen (regulier, risicoscholen en SBO’s) geïnterviewd.

Voornamelijk tweezijdige communicatie

Voor het opbouwen van een vertrouwensrelatie en het omgaan met conflicten is het opvallend dat bijna alle geïnterviewde leraren tweezijdige communicatie gebruikten. Er is veel ruimte voor informeel contact, ouders kunnen gewoon het klaslokaal binnenkomen en er worden op veel scholen laagdrempelige activiteiten georganiseerd waarbij iedere ouder welkom is. Wat betreft het omgaan met moeilijke onderwerpen, zoals leerproblemen of armoede, geven de leraren aan dat het altijd met de ouders bespreken en dat ze daarbij ook vragen hoe zij de ouders tot hulp kunnen zijn om het probleem op te lossen.

Verschillen tussen soorten scholen

Wat betreft het bespreken van wederzijdse verwachtingen en verantwoordelijkheden is het opvallend dat alleen enkele leraren op SBO’s expliciet vragen aan ouders wat hun verwachtingen zijn over de verantwoordelijkheden van de school en van zichzelf. Op de meeste andere scholen komt een dergelijk onderwerp niet aan bod. Ook valt op dat veel scholen ouders alleen informeren over de leerresultaten van hun kinderen (eenzijdig dus). Risicoscholen gebruiken hierbij veel meer tweezijdige communicatie en betrekken actief ouders in het uitleggen van leerresultaten. Ook zijn risicoscholen veel actiever bij het begeleiden van het kind thuis. Op allerlei manieren helpen ze ouders die zich onzeker voelen over hoe hun kinderen thuis te begeleiden: van extra uitleg tot ouderbijeenkomsten.

Aanbevelingen

Het is goed om wederzijdse verwachtingen expliciet uit te spreken. Wat verwacht een school van ouders en wat verwachten de ouders zelf? Datzelfde geldt voor het bespreken van leerresultaten of een schooladvies: dat is niet alleen een kwestie van informatie zenden, maar ook goed checken of ouders het snappen. Tot slot is actief beleid van de school nodig om er voor te zorgen dat ouders hun kinderen thuis begeleiden.

Ga naar artikel