Trainen van anderstalige ouders in interactief voorlezen
Brannon, D., & Dauksas, L. 2012 | Empirisch onderzoek
Wat is de invloed van het trainen van ouders op het gebied van interactief voorlezen met hun kinderen? Dit onderzoek laat zien dat anderstalige, laagopgeleide ouders met succes interactieve voorleestechnieken onder de knie kregen en dat de woordenschat van hun kinderen toenam.
Inhoud
Dit Amerikaanse onderzoek focust zich op Spaanstalige, laagopgeleide immigrantenfamilies waarin niet veel leesactiviteiten plaatsvinden, en in het bijzonder weinig voorleesactiviteiten waarin ouders en kinderen met elkaar praten. In een Westerse cultuur als de Amerikaanse is een rijk educatief (talig) thuismilieu een belangrijke voorspeller van schoolsucces. Daarom zetten de auteurs een trainingsprogramma in voor Spaanstalige ouders waarin de ouders verschillende technieken leerden om hun kinderen interactief voor te lezen.
Er deden 26 ouders en 50 kinderen tussen de 3 en 5 jaar mee aan het onderzoek. De ouders volgden op school een training van tien weken waarin ze drie dagen per week een kwartier hulp bij het voorlezen van hun kinderen kregen. Belangrijke onderdelen van de training waren het uitleggen van woorden, vragen stellen, antwoord geven met meer taal erin en verbanden leggen met de leefwereld van de kinderen. De ouders kregen het voorleesmateriaal zowel in het Spaans als het Engels aangereikt. De ouders die de training kregen, werden vergeleken met een andere groep ouders die wel voorlazen, maar geen instructies kregen.
De resultaten van het onderzoek lieten zien dat ouders die de training volgden, meer vragen stelden aan hun kinderen en vaker ingingen op de ideeën van hun kinderen. De ouders die training hadden gekregen legden niet meer woorden uit dan de ouders zonder training, maar de kinderen van de getrainde ouders hadden wel een grotere woordenschat gekregen en konden bovendien beter visuele aanwijzingen herkennen, zoals plaatjes.
Aanbevelingen
Uit deze studie volgen enkele tips over hoe ouders makkelijk kunnen beginnen met interactief voorlezen aan hun kinderen:
1. Stel vragen over wat er te zien is in het boek. Op die manier verbinden kinderen woorden aan concepten en neemt hun woordenschat toe.
2. Leg onbekende woorden uit en voeg nieuwe woorden toe. Als je een kind bijvoorbeeld hebt uitgelegd wat een schaap is, kunnen daar nieuwe woorden op verschillende manieren aan worden toegevoegd: andere dieren op de boerderij, dieren die op een schaap lijken etc. Zo bouwt een kind systematisch zijn woordenschat uit.
3. Verbind de leefwereld van de kinderen met hetgeen wat naar voren komt in het boek. Zo kun je bij een boek over boerderijdieren bijvoorbeeld vragen welke dieren het kind allemaal geizen heeft tijdens het laatste bezoek aan een boerderij.
Voorlezen in een andere taal? Prima!
Dit onderzoek laat ook zien dat voorlezen niet per se in het Nederlands moet. Sterker nog: als ouders nog weinig tot geen Nederlands kunnen lezen, dan is het frusterend en niet leuk om dan hun kind voor te lezen. Daarom is het prima als ouders hun kinderen voorlezen in hun moedertaal. Kinderen leren daar weliswaar geen Nederlands van, maar een goede ontwikkelde moedertaal is een belangrijke voorwaarde om uiteindelijk Nederlands te leren. Bovendien leren kinderen bijvoorbeeld plaatjes met woorden verbinden, wat zij ook gebruiken als ze zelf Nederlandse boeken gaan lezen. Interactief voorlezen in de eigen taal heeft dus voor zowel de moedertaal als het Nederlands zin!
